رجعت چیست؟_منهاج الرضا

✅پرسش:

رجعت چیست؟

🌺پاسخ:

«رجعت»، در لغت به معنای بازگشت است. (1) و در اصطلاح، به بازگشت گروهی خاص از افراد از عالم پس از مرگ به عالم دنیا اطلاق میشود که از عقاید معروف شیعه است. 

🖊مرحوم سید مرتضی از علمای شیعه می فرماید:

خداوند بعد از ظهور حضرت مهدی (ع)، گروهی از کسانی را که قبلاً از دنیا رفته اند، به جهان باز می گرداند تا در ثواب و افتخارات یاری او و مشاهده حکومت حق بر سراسر جهان شرکت جویند. نیز گروهی از دشمنان سرسخت را باز می گرداند تا از آنها انتقام گیرد....(2)

🍀در قرآن مجید، وقوع رجعت و زنده شدن مردگان، اجمالاً در پنج مورد از امتهای پیشین آمده است، از جمله این آیات:

1⃣ آیه 243 سوره بقره که در آن سخن از جمعیتی است که از ترس مرگ از خانه های فرد بیرون رفتند. خداوند فرمان مرگ به آنها داد و سپس آنها را زنده کرد: فَقالَ لَهُمُ اللَّهُ مُوتُوا ثُمَّ أَحْیاهُم . (3) خداوند به آنها گفت: بمیرید! (و به همان بیمارى، که آن را بهانه قرار داده بودند، مردند.) سپس خدا آنها را زنده کرد

2⃣ نیز در یکی از آیات سوره بقره استدلال شده که در آن سخن از پیامبری است که از کنار یک آبادی عبور کرد؛ در حالی که دیوارهای آن فرو ریخته بود و اجساد و استخوان های اهل آن در هر طرف پراکنده شده بود. ازخود پرسید: چگونه خداوند این ها را پس از مرگ زنده می کند؟ امّا خدا او را یک صد سال میراند و سپس زنده کرد و به او گفت: چقدر درنگ کردی؟ عرض کرد: یک روز یا قسمتی از آن. فرمود: نه، بلکه یکصد سال بر تو گذشت.

این پیامبر، عُزیر باشد یا پیامبر دیگری تفاوت نمی کند؛ مهم صراحت قرآن در زندگی پس از مرگ در دنیا است؛  فَأَماتَهُ اللَّهُ مِائَةَ عامٍ ثُمَّ بَعَثَه . (4) خدا او را یکصد سال میراند سپس زنده کرد

3⃣ در آیه 55 و 56 سوره بقره درباره بنیاسرائیل می خوانیم که گروهی از آنها بعد از تقاضای مشاهده خداوند، گرفتار صاعقه مرگباری شدند و مردند. سپس خداوند آنها را به زندگی برگرداند تا شکر نعمت او را به جا آورند:  ثُمَّ بَعَثْناکُمْ مِنْ بَعْدِ مَوْتِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُون .(5) سپس شما را پس از مرگتان، حیات بخشیدیم شاید شکر (نعمت او را) بجا آورید.

4⃣ در آیه 110 سوره مائده ضمن برشمردن معجزات حضرت عیسی(ع) می خوانیم: وَ إِذْ تُخْرِجُ الْمَوْتى‏ بِإِذْنی ؛(6)مردگان را با فرمان من زنده میکردی.

این تعبیر نشان میدهد که مسیح(ع) از این معجزه (زنده کردن) استفاده کرد؛ بلکه تعبیر فعل مضارع (تخرج)، دلیل بر تکرار آن است و این خود یک نوع رجعت برای بعضی محسوب می شود.

5⃣در سوره بقره آیه 3 در مورد کشتهای که در بنی اسرائیل برای پیدا کردن قاتلش نزاع و جدال برخاستهبود، میفرماید: دستور داده شد. گاوی را با ویژگی هایی سر ببرند. بخشی از آن را بر بدن مرده زنند تا به دنیا بازگردد (و قاتل خود را معرفی کند و نزاع خاتمه یابد)؛ فَقُلْنا اضْرِبُوهُ بِبَعْضِها کَذلِکَ یُحْیِ اللَّهُ الْمَوْتى‏ وَ یُریکُمْ آیاتِهِ لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُون. (7) سپس گفتیم: «قسمتى از گاو را به مقتول بزنید! (تا زنده شود، و قاتل را معرفى کند.) خداوند این گونه مردگان را زنده مى‏کند و آیات خود را به شما نشان مى‏دهد شاید اندیشه کنید.

🍀 مرحوم علامه مجلسی(ره) می فرماید: بیش از دویست حدیث درباره رجعت داریم که چهل و چند نفر از راویان متفاوت اند. علمای بزرگوار در بیش از پنجاه کتاب آورده اند و این روایات وقوع رجعت را تأیید می کنند. (8)

🌱امام صادق(ع) در حدیثی می فرماید: «ان الرجعة لیست بعامة، و هی خاصة، لا یرجع الاّ من محض الایمان محضاً، او محضالشرک محضاً؛ (9) رجعت، عمومی نیست؛ بلکه جنبه خصوصی دارد. تنها گروهی بازگشت می کنند که ایمان خالص یا شرک خالص دارند».

👈 با توضیحات ذکر شده روشن می شود که رجعت از اتفاقات زمان ظهور است و ربط مستقیمی به قیامت ندارد و معلوم نیست که از زمان ظهور تا روز قیامت چند سال فاصله است؛ چه بسا این امر بسیار طولانی باشد و در نهایت باز روز قیامت در حالتی ناگهانی رخ خواهد داد.

—------------------------------

پی نوشت ها:

1. دهخدا، علی اکبر، لغتنامه دهخدا، مؤسسه لغتنامه دهخدا، تهران، 1373ش، ج 7، ص 10505.

2. مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، دار الکتب الاسلامیه، تهران، 1379ش، ج 15، ص 556.

3.بقره (2)آیه 243.

4.همان آیه 259.

5 . همان آیه 56.

6.مائده (5)آیه 110.

7.بقره (2)آیه 73.

8. مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، دار الکتب الاسلامیه، تهران، 1379ش، ج 15، ص 556.

9.علامه مجلسی، بحار الانوار، دارالکتب الاسلامیه، تهران، بی تا، ج 53، ص 122.